Hồi đầu bốn tuần trước, David Franzoni và Stephen Joek Brown lên tiếng công trình phim về Rumi, thi sĩ Ba Phong thái kỷ 13. Sau đó, hai nhà biên kịch này san sớt rằng Leonardo DiCaprio đang là lựa chọn bậc nhất cho vai chính.
Ngay ngay thức thì, quyết định này đã gây căm phẫn và hiện tại đã có đến 13,000 người ký tham gia kiến nghị trên The Petition Site đòi hỏi không tuyển tài tử vừa đoạt Oscar. Nguyên nhân dễ chơi vì Leonardo là người da trắng, không thể nhập vai một nhà thơ huyền thoại của Trung Đông. Mới đây nhất, nam diễn viên đã tuyên bố chính mình không đeo đuổi vai diễn này.

Leonardo đã khôn khéo từ chối dự án tranh cãi này
Tẩy trắng hero và bài toán của Hollywood
Ở vn, người theo dõi thường ít đon đả tới vấn đề chủng tộc trong phim Hollywood. Thế nhưng, bạn hãy thử mường tưởng một bộ phim về thời nhà È với Christian Bale hay… Song Joong Ki thủ vai Nai lưng Hưng Đạo thì sẽ hiểu cảnh ngộ của tập thể Hồi giáo. Tại phương Tây, sự thiếu nhiều chủng loại sắc tộc luôn là một trong những chủ đề nóng và gây phổ quát tranh cãi.
Bị chỉ trích rộng rãi nhất là việc "tẩy trắng anh hùng" (whitewashing), tạm bợ hiểu là cho diễn viên da trắng nhập vai một nhân vật đúng ra là da đen, da vàng hoặc da đỏ. Hiện tượng này lên đường từ một quan niệm thông thường rằng diễn viên da trắng sẽ giúp hấp dẫn khán giả hơn, từ đó giúp ích cho doanh thu phòng vé.
Một trong những niềm tin cực cam đoan nhất ở Hollywood là phim có nhân vật chính là một người nam nhi dị tính, da trắng sẽ có lời hơn những phim đi chệch khỏi chọn này. Đạo diễn Roland Emmerich đã tóm tắt tâm lý này trong việc đáp trả những chỉ trích mà người ta bỏ ra cho bộ phim Stonewall của ông. Phim này dựa theo một sự kiện có thật là cuộc nổi loạn vào năm 1969 của cộng đồng LGBT ở New York, trong đó có khá phổ quát người da màu.
Vấn đề buồn cười là Emmerich đã "nặn" ra một nhân vật chính là người da trắng, mang tai mang tiếng là đồng tính nhưng lại hoàn toàn không cư xử như vậy. Khi bị phản ứng, Roland Emmerich (cũng là người đồng tính) đã nói huỵch toẹt rằng: "Khi anh khiến cho phim về đồng tính nam, mọi người bảo rằng phim đó sẽ bỏ ra cho số đông này, nhưng chẳng hề vậy. Đông đảo khán giả là người dị tính".

Bộ phim "Stone Wall" của đạo diễn "Independence Day"
Ý mà Emmerich muốn đề cập trong phát biểu của bản thân mình là những người dị tính sẽ chỉ xem phim đồng tính nếu các nhân vật đồng tính cư xử như người dị tính (straight-acting). Nhận định này thực ra cũng không xa vời lắm với việc nghĩ là người da trắng chỉ xem phim về người da trắng. Suy nghĩ "thâm nho" này của Emmerich đã bị đại phòng ban khán giả quay lưng. Bộ phim tệ hại của ông có kinh phí lên đến 15 triệu đô la Mỹ nhưng thu nhập chỉ có 187,674 đô la Mỹ (không viết thiếu số 0 nào đâu).
Emmerich không phải đạo diễn độc nhất vừa qua báo cáo về sự cảm tính của Hollywood với những gì lệch pha so với chuẩn phổ biến ("Hollywood" ở đây chủ quản nói đến những người đứng đầu các hãng phim, mà theo thông báo về tính đa dạng của UCLA năm 2015 thì có tới 94% là người da trắng và 100% là đàn ông).
Bị chỉ trích khi lựa chọn một người Úc và một người Anh da trắng vào nhị vai chính trong bộ phim sử thi về Kinh Thánh Exodus: Gods and Kings, Ridley Scott đã rất bức xúc: "Tôi không thể thi hành một bộ phim với số tiền đầu cơ cỡ này… rồi nói rằng vai chính của tôi là một anh Mohammad nào đó (ám chỉ các diễn viên Trung Đông)… Tôi sẽ không xin được tài trợ ví như làm như thế. Và đáng lẽ không nên có nghi vấn này".

Christian Bale không được ủng hộ khi đóng vai Moses
Tính ra thì Scott cũng có lý, ít nhất là trong việc chống chèo công trình. Với số vốn 140 triệu đô và được giảm thuế ở Tây Ban nha, Exodus: Gods and Kings đã ra rạp và doanh thu thế giới gần 270 triệu. Thế nhưng, con số này chỉ trọn vẹn hòa vốn và phim nhận khá phổ biến chỉ trích. Năm 2016 cũng có một trường thích hợp thảng hoặc gần giống, đó là bộ phim hành động giả tưởng Gods of Egypt với kinh phí 140 triệu đô của đạo diễn Alex Proyas.
Phim có sự nhập cuộc của 3 diễn viên chính là Gerard Butler (anh thậm chí ko phải cố gắng đổi mới chất giọng Scotland đặc sệt của bản thân cho phù hợp vai), tài tử người Đan Mạch Nikolaj Coster-Waldau trong series Game of Thrones và diễn viên người Úc Brenton Thwaites. Bị chỉ trích thậm tệ về chuyện tuyển các diển viên da trắng, Gods of Egypt có doanh thu mở đầu rất khiêm tốn là 14 triệu đô. Sau đó Proyas còn hăng hái phản chưng những nhà phê bình, các phóng viên điện ảnh rằng họ đã cố ý phát hành tranh luận về nhân tố lựa chọn diễn viên và có sẵn ý đồ chê cười bộ phim.

Phim "Gods of Egypt" với các vị thần chủ công là da trắng
Khán giả đi xem phim vì vấn đề gì?
Ở chiều trái lại, hãy nhìn vào ba bộ phim khác với những diễn viên mà theo phương pháp nói của Scott là "Mohammad nào đó" (dù thực tế chẳng bạn nào trong số họ là Mohammad). Năm 2008, Fox Searchlight đã sản xuất Slumdog Millionaire, một bộ phim đầy cảm xúc với Dev Patel trong vai một chàng trai người Mumbai tên Jamal. Những trải nghiệm sống thu thập đã tình cờ giúp cậu có được câu giải đáp để giành thành công chương trình "Who Wants To Be A Millionaire?" (Bạn nào là triệu phú). Bộ phim vượt mặt Exodus: Gods and Kings đáng kể với doanh thu thế giới hơn 377 triệu đô.
Một chả hạn khác để so sánh là Life of Pi của Lý An tham gia năm 2012 , bộ phim kể về chuyến phiêu lưu giữa biển với diễn viên hoàn toàn mới Suraj Sharma (đến trong khoảng New Delhi, Ấn Độ, hoặc nếu như muốn bạn có thể gọi cậu ta là "một khách hàng nào đó" như cách nói của Scott) trong vai "thuyền trưởng" và cũng là hero con người độc nhất vô nhị trong nhiều phần thời lượng phim, với kinh phí đóng chai là 120 triệu đô và doanh thu hơn 609 triệu.
Hay vừa qua nhất là Neel Sethi, một a ma tơ nhí gốc Ấn thủ vai cậu bé dại rừng xanh trong The Jungle Book. Diễn xuất tuyệt vời của cậu nhỏ nhắn đã góp phần giúp bộ phim thu về hơn 900 triệu trên toàn trái đất.
Khi các hãng phim vẫn cố bám víu tham gia khái niệm "ngôi sao" ngày càng lỗi thời thì người theo dõi không còn cần thiết về màu da của diễn viên chính nữa, họ chỉ cần một bộ phim thật hay. Và dĩ nhiên, đó cũng chính là chủ chốt tạo nên sự đặc biệt giữa Gods of Egypt hay Exodus: Gods and Kings với Life of Pi và Slumdog Millionaire. Nhì phim sau đều góp mặt ở Oscar và nhận hàng loạt những cơn mưa lời đánh giá tốt, còn phim kia thì không. Sự thực ở Hollywood hiện nay là yếu tố chủng tộc, nam nữ của diễn viên chính và đạo diễn không còn quan trọng. Điều quan trọng nhất mà khán giả cần là được xem một bộ phim hay thay vì một phim dở.

"Life of Pi" không cần tẩy trắng hero vẫn thành công rực rỡ
Xu hướng mà Hollywood cần đổi mới
Có một bàn cãi mới đây quay quanh yếu tố chủng tộc của diễn viên trong tác phẩm mới ra mắt Nina, một phim tiểu sử của đạo diễn Cynthia Mort về cố nhạc sĩ Nina Simone. Vai chính do Zoe Saldana đảm trách, đội thêm tóc giả và hóa trang để giống người châu Phi với làn da đen và mái đầu xù. Nhận định của đồng đội cho bộ phim khiến chúng ta nhớ tới Stonewall.
Số đông khán giả được cho là đối tượng phục vụ chính của phim - số đông người Mỹ đen và những khán giả tôn thờ âm nhạc của Simone cũng như các hoạt động của bà - thay vì ủng hộ lại thông báo chỉ trích vì Saldana dù cũng là người da màu nhưng làn da khá sáng chứ không phải giống nguyên mẫu.
Kuba Shand-Baptiste, cây bút của tờ The Independent, nhận xét: "Màu da tối của Simone và những đặc biệt rất châu Phi của bà ấy đã định hình tính chính trị và âm nhạc của riêng bà". Account Twitter chính thức của quỹ Simone đáp trả Saldana rằng: "Câu chuyện hay đấy nhưng làm cho ơn đừng để tên của Nina trên miệng của cô. Cho đến hết đời". Em trai của Simone thậm chí còn nói với tờ NY Daily News rằng việc tuyển mộ diễn viên đang "hãm hại di sản của Nina".

Zoe Saldana bị chê "chưa đủ đen"
Nhà đóng hộp của Nina, Robert L. Johnson đã đáp lại những sự chỉ trích trong bài phỏng vấn với THR bằng việc so sánh những chỉ trích đó giống như việc chủ nô phân biệt đối xử với quân lính da sáng và bầy tớ da đen, và kết luận màu da của nữ diễn viên chính đậm đến đâu ko phải là điều. Nhưng nếu như đích thực là vậy, không hiểu tại sao các nhà làm phim lại phải che giấu khuôn mặt thật của Saldana bằng màu son đậm và mái tóc giả để cô ấy nhìn giống người châu Phi? Sẽ thuận lợi hơn nếu như họ kiếm tìm một diễn viên nhìn giống Nina Simone hơn?
Dĩ nhiên, theo quy luật của Hollywood, Zoe Saldana là một ngôi sao thu hút hơn Teyonah Parris hay Lorraine Toussaint, những người phù hợp hơn với vai diễn. Thế nhưng các tình tiết tiếp theo một lần nữa cho thấy quyết định sai trái của các nhà đóng gói. Sau khi mở bán, phim đã kiếm được phổ quát phản hồi bị động với số điểm thảm hại 3% trên trang Rotten Tomatoes.

Nhì diễn viên chính trong "Star Wars: The Force Awakens"
Chiến thắng của Star Wars: The Force Awakens đã cho thấy thiên hướng mới trong nhận thức của người theo dõi. Khởi đầu trailer là gương mặt của John Boyega, một diễn viên da màu đầy đủ vô danh vào thời điểm đó. Trong phim, vai chính cũng là Rey, một anh hùng nữ do Daisy Ridley biểu hiện. Doanh thu 2 tỷ đô la Mỹ giống như chứng cứ rằng người theo dõi ko phải quan tâm tới nam nữ hay màu da của diễn viên.
Hãy chú ý, Hollywood, thời thế đang dần thay đổi. Việc tẩy trắng anh hùng đã không còn giúp ích cho phim trong khía cạnh tài chính, mà thậm chí còn có thể gây tiếng xấu trong khoảng trước khi phim mở bán. Những quả bom xịt cách đây không lâu như Gods of Egypt, Pan, The Lone Ranger hay The Last Airbender đều vướng phải điều này. Trên góc nhìn rộng hơn, việc tẩy trắng nhân vật còn khiến cho phổ biến diễn viên kỹ năng thuộc các chủng tộc thiểu số bị thui chột kĩ năng, không có cơ hội phát triển. Có nhẽ đã tới lúc các nhà đóng chai nhìn thấy vấn đề này và thay đổi trong mai sau.
Phần nhiều nội dung trong bài viết dịch từ bài "Hollywood Needs To Accept That Whitewashing Is A Failed Experiment" của Screenrant.
Xem tại: pohim sex
Emoticon Emoticon